حکیم ارد بزرگ ((پدر فلسفه اردیسم)) و بزرگترین فیلسوف تاریخ Orod The Great - The Greatest Philosophers of All Time

فلسفه اردیسم Orodism تلفیقی است از مفاهیم [انسانیت] و [آزادی] . در اندیشه فیلسوف حکیم ارد بزرگ "صلح دوستی" و مهر فردی و اجتماعی بوضوح دیده می شود پیشرفت و توسعه ، نشان دانایی محسوب شده و "مرده پرستی" و "غم عمومی" نشانه ایی از یک جامعه بیمار است و شادی عمومی و تجلیل از مشاهیر زنده ، نشان سرزمین های پیشرفته و پویا می باشد.

حکیم ارد بزرگ از آزادی و دموکراسی تجلیل بسیار نموده است و این بکام بسیاری خوش نیامده است از این رو دشمنانش با چشمان بسته به او حمله می کنند آنها با توهین و تهمت و افترا ... کوشش نموده اند از فیلسوف بزرگ چهره ایی جنجالی و خفناک ترسیم کنند. تجزیه طلبان و بویژه پانتورکها در ایران و پشتونهای تند رو و افراطی  افغانستان ، به خاطر نظریه قاره کهن فیلسوف ، بیشترین اهانت ها را به حکیم بزرگ کرده و می کنند. حال آنکه فیلسوف در سکوت است و به قول برخی ها گوشه گیر و منزوی است البته دوستدارانش می گویند فضای توسعه نیافته امروز ایران ، پذیرای چنین شخصیت بزرگی نیست و از این رو سکوت بزرگترین فیلسوف تاریخ چندان هم دور از انتظار نیست. گفته می شود فیلسوف حکیم ارد بزرگ حاضر به مصاحبه با رسانه ها نیست از این رو برخی فکر می کنند حکیم بزرگ فوت نموده و در قید حیات نیست . 

جملاتی از کتاب سرخ را برایتان آماده نموده ام که تقدیم می شود:

غم ، سیاهچال توانایی هاست. حکیم ارد بزرگ

آنانی که کنشی ندارند و وارستگی را در ریاضت و پشت کردن به گیتی می دانند ، تکه گوشت هایی بیش نیستند. حکیم ارد بزرگ

گِره هایی که به هزار نامه دادگستری باز نمی شوند ، به یک نگاه و ندای ریش سپیدی گشاده می گردند. حکیم ارد بزرگ

بیشتر سخنانی که به پادشاهان گذشته نسبت می دهند، دروغ و بی پایه و اساس است. حکیم ارد بزرگ

سخن بدون پشتوانه ، گزاف گویی است. حکیم ارد بزرگ

آنگاه که آرمان هویدا شد ، هزاران راه بن بست هم ، نمی توانند پیشدارمان باشند. حکیم ارد بزرگ

آینده از همین امروز می گذرد ، پس امروز را باید به درستی پیمود. حکیم ارد بزرگ

ستایش غم ، تمجید از مرگ است. حکیم ارد بزرگ

پیش از آنکه ناراستی در درون ما شکافی هولناک پدید آورد، راستی جوییم. حکیم ارد بزرگ

تا هنگامی که از برتری خویش سخن می گویی ، دیده نمی شوی. حکیم ارد بزرگ


تنها پشیمانی را باید بخشید که بر ناراستی خود آگاه شده ، و آن را بر زبان جاری می سازد. حکیم ارد بزرگ

سرایش یک بند درست از زندگی ، نیاز به سفری ، هفتاد ساله دارد. حکیم ارد بزرگ

کسانی که زندگی خویش را ، در جنگ با نزدیکان می بینند بیمارند ، همراهی چنین آدمیانی درست نیست. حکیم ارد بزرگ

کسی که دلداده خود و سرنوشتش نیست ، هر کار هولناکی می تواند از او سر بزند. حکیم ارد بزرگ

تاریکی در زندگی ، ماندگار و ابدی نیست ، همانند روشنایی. حکیم ارد بزرگ

تنها کسی که دلیل خواری همیشگی ما می شود ، خود ما هستیم. حکیم ارد بزرگ

تنها مبارزه با ناراستی ها ، به ما ارزش می دهد ، وارون بر این ، همزیستی با تباهی ، سرافکندگی در پی دارد. حکیم ارد بزرگ

چه بسیار گردن کشانی ، که به آنی ، دچار زبونی شدند. حکیم ارد بزرگ

سرزمین غمزده ، میراثی برای آیندگان ندارد. حکیم ارد بزرگ

به یاد بیاوریم که انسانیم و انسانیت ، مهمترین چیزی است که از ما انتظار می رود. حکیم ارد بزرگ

بزرگترین چاله زندگی زیاده خواه ، پذیرفتن کاریست که در توانش نیست. حکیم ارد بزرگ

بزرگترین گمشده های ما در زندگی ، نزدیکترین ها به ما هستند. حکیم ارد بزرگ

آدم های فرهمند ، پیوسته بدنبال آغازهای شیرین هستند ، تا از آن بزم و جشن بسازند. حکیم ارد بزرگ

فداکارتر و از جان گذشته تر از آتش نشانها ندیده ام . حکیم ارد بزرگ


از دیدگاه ارد ، آتش نشانها ، براستی چهره های ماندگار هستند . حکیم ارد بزرگ

افسوس ، گاهی سهل انگاری آدم های سودجو ، نادان و نابخرد ، جان شریفترین و دلیرترین آتش نشانها را می گیرد. حکیم ارد بزرگ

آغازها را باید جشن گرفت ، چرا که شیره جهان در بالندگی و زایندگیست. حکیم ارد بزرگ

زندگی ، بدون آزادی ، شرم آور است. حکیم ارد بزرگ

آگاهی ، تنها راه رسیدن به آزادیست. حکیم ارد بزرگ

آزادی را باید شکافت و در مورد هر بخش از آن ، نظرخواهی همگانی برپا نمود ، چون آزادی ، برگردان دیدگاه مردم است. حکیم ارد بزرگ

آزادی یک پروسه ی در هم تنیده و کلان است که برای پیدایش آن ، نیاز به همراهی همه مردم یک سرزمین دارد. حکیم ارد بزرگ

آزادی، تنها برای ما نیست. حکیم ارد بزرگ

آزادی را، با پسوند و پیشوند، ناکارا و نابود نکنیم. حکیم ارد بزرگ

از دیدگاه "اُرد" آزادی با پویش روز افزون فرهنگ عمومی ، پر و بال می گیرد و این مهم ، نیاز به رسانه های راستگو، آزاد و فرهیخته دارد. حکیم ارد بزرگ

تنها مردم سالاری و دموکراسی، دانش اجتماعی توده مردم را بالا خواهد برد. حکیم ارد بزرگ

زادروز خود و نزدیکانمان را فراموش نکنیم ، جشن بگیریم و شادی را به یکدیگر هدیه دهیم. حکیم ارد بزرگ

انسانیت ستودنیست ، از منش مهربان درون خویش، آزرده مباش. حکیم ارد بزرگ


بهترین هدیه پدر و مادر به فرزند ، آموزش ادب و انسانیت است. حکیم ارد بزرگ

آنچه رخ داده را باید پذیرفت ، اما آنچه را روی نداده ، می توان به خواست خویش بنا نمود. حکیم ارد بزرگ
   
کتاب سرخ ، پنجره ای است رو به سوی «آزادی و انسانیت» . حکیم ارد بزرگ

آگاهی و شعور، در میزان انسانیت ما دیده می شود. حکیم ارد بزرگ

بزرگ زادگی ، تنها از آن کسانی است که انسانیت دارند. حکیم ارد بزرگ

یادآوری رفتارهای نیک و انسانیت ، همچون بوییدن گل های خوشبو، دل انگیز و فرح بخش است. حکیم ارد بزرگ

انسانیت به ما می گوید ، ارزش دیگران را پاس بداریم. حکیم ارد بزرگ

انسانیت که باشد ، سوء استفاده از دیگران گم می شود. حکیم ارد بزرگ

انسانیت ، صدقه ما به دیگران نیست، انسانیت نشان دهنده ارزش گوهر وجود ماست. حکیم ارد بزرگ

شادی را به یکدیگر هدیه دهیم، شادی، برآیند مهر و دوستی است. حکیم ارد بزرگ

آدم های شاد، جوان می مانند. حکیم ارد بزرگ

اندوه گذشته را نباید خورد ، که بیماری ساده را ، کشنده می کند. حکیم ارد بزرگ

آدم های شاد، در کمین جشن و بزم نیستند، آنها خود شادی آفرینند. حکیم ارد بزرگ


آنکه بر کردار خویش فرمانروایی کرد و دلیرانه راه خرد و اندیشه را پیمود ، بی گمان ، آموزگار آیندگان خواهد بود. حکیم ارد بزرگ

گاهی تنها با سکوت ، می توان سخن گفت. حکیم ارد بزرگ

از آدمیانی که به دنبال غم هستند ، باید هراسید. حکیم ارد بزرگ

از دیگران نخواهیم ، رخدادهای اندوهناک گذشته خویش را ، برایمان بازگویند. حکیم ارد بزرگ

مهرورزان ، همگان را به زیباترین واژه ها می خوانند و در روزهای سخت یاور یکدیگر می گردند. حکیم ارد بزرگ

فرهنگ باید دربرگیرنده انسان دوستی ، آزادی خواهی و مهر به گیتی باشد. حکیم ارد بزرگ

فرهنگ درست به خوبی و پاکی گرایش دارد ، از جنگ و ستیز بیزار است و ادب و نیک رفتاری را می پسندد. حکیم ارد بزرگ

در بلند هنگام هیچ نیرویی نمی تواند ، در برابر فرهنگ و هنر ، ایستادگی کند. حکیم ارد بزرگ

شالوده و زیربنای گسترش هر کشور ، فرهنگ درست است. حکیم ارد بزرگ

فرهنگ بزرگداشت ، جشن رشد و بالندگی است. حکیم ارد بزرگ

خردمندان و هنرمندان ، سازندگان آینده اند. حکیم ارد بزرگ

خردمندان و فرهنگ سازان ، همیشه زنده اند. حکیم ارد بزرگ

آهنگ دلپذیر ، نوا و آوای گیتی است. حکیم ارد بزرگ

مهربانی ، همراهی با سرشت گیتی است. حکیم ارد بزرگ

آدم های مهربان، هزاران کهکشان مهر در درون ما می بینند، ستاره هایی که هیچگاه آنها را باور نداشته ایم. حکیم ارد بزرگ

آدم های مهربان ، همواره خوبی ها را می بینند و بدیها را چه زود می بخشند. حکیم ارد بزرگ


مردم نامهربان ، فرمانروایی مهربان نخواهند داشت. حکیم ارد بزرگ

آدم های مهربان را ، نمی توان فراموش ساخت. حکیم ارد بزرگ

آدمیان تنها با مهر ، به یکدیگر گره می خورند. حکیم ارد بزرگ

آنکه مهربان نیست ، بیمار است. حکیم ارد بزرگ

آنکه همراه است و یاور، هر نفسش، بهایی بی انتها دارد. حکیم ارد بزرگ

با مهربانی، مهر شیر درنده را هم خواهیم دید. حکیم ارد بزرگ

باید از مهربانی ها و از خودگذشتگی ها تجلیل شود تا همه برای هم جانفشانی کنند. حکیم ارد بزرگ

از شنیدن آهنگ ها ، داستان ها و رویدادهای غم انگیز ، دوری کنیم. حکیم ارد بزرگ

از مردم غمگین ، نمی توان امید بهروزی و پیشرفت کشور را داشت. حکیم ارد بزرگ

اندیشه و سخن نامداران و اساطیر زاینده است ، یاد آنان برای فرزندان سرزمین خویش ، شادی و امید به ارمغان می آورد. حکیم ارد بزرگ

استخوان بندی شهرها ، در دیوار است و فرهنگ بزرگداشت. حکیم ارد بزرگ

بزرگداشت ، بخشش بی ریای مهر است ، مهری که با آن می توان بوی بهار را همیشه همراه داشت. حکیم ارد بزرگ

بزرگداشت ، توان نیروهای جوان را نیز دو چندان می کند. حکیم ارد بزرگ

بزرگداشت ، در هر کجا می تواند باشد از خانه تا کارخانه ، از دبستان تا دانشگاه و از روستا تا شهر. حکیم ارد بزرگ

بزرگداشت آدمیان ، شکوفایی فرهنگ را در پی دارد. حکیم ارد بزرگ

بزرگداشت کسانی دیدنیست ، که از دیدگان مردم بسیار دور هستند. حکیم ارد بزرگ

Orod The Great - The Greatest Philosophers of All Time

معرفت شناسی حکمت اردیسم

چکیده مقاله دکتر خاتمی پیرامون "معرفت شناسی حکمت اردیسم" :

برای اینکه حکیم ارد بزرگ  Hakim Orod Bozord را بیشتر بشناسیم و به معرفت شناسی Epistmology دقیقی از جریان اندیشه این متفکر و مصلح اجتماعی برسیم باید به آرمان ، اهداف و اسطوره شناسی اش Myth and Mythology و همچنین بازخورد اندیشه هایش توجه نماییم . باید جریان ، مسیر و کنش آن را در بین مردم و نسل امروز ، واکاوی نموده و رجعت های تاریخی اش را مورد ارزیابی قرار دهیم تا با توجه به آرمانها و خواستگاهش بتوانیم درک درست و بهتری از آنچه در حال رخ دادن و رشد و نمو در قالب حکمت اردیسم Hekmat Orodism است داشته باشیم که این خود در نهایت به شفاف سازی دقیق تری از این حکمت فکری منجر خواهد شد .

اسطوره ها و توتم ها در حکمت اردیسم دارای شاکله محتوایی و پنداری هستند : ( مهربانی ، شادی ، آزادی و میهن ) چهار مکانیزم خوشبختی و آرمان غایی آن محسوب می شوند  . در بازنگری Revisionism این چهار پندار و اسطوره اردیسم به طبیعت انسان دوستانه ای می رسیم که بطن خویش را در پرداختن به صلح و دوستی و همچنین کنش های مثبت زیستی می دهد .

با توجه به سرعت رشد ماشینیزم و انحطاط Decadence روز افزون پندارهای توسعه طلب ، رویش و زایش این حکمت خود بسیار شگرف و قابل توجه است . نگاه کلی در حکمت اردیسم ، روحی اثبات گرایانه و پوزیتیویسم positivism دارد . از این روی با ساختار و نگرش فکری حکیم خیام نیشابوری نزدیکی های فراوانی دارد . اما بیش از آن بر اخلاقیات پای می فشارد ، به گونه ایی که رفته رفته از وادی پند به "ارزشی مهم" نزدیک می شود .

مهربانی در حکمت اردیسم نتیجه احساسات گرایی Sentimentality نیست مهربانی به عنوان پهنه و زیرساخت Base کلی جهان و گیتی محسوب می شود . گردش از درون یک هسته اتم تا بزرگترین اجرام آسمانی همه و همه در حکمت اردیسم بخش هایی از مهربانی گیتی فرض می شود و چرخش و دوار بودن آنها به عنوان ملاطفت و مهر و صلح دوستی تاویل Hermeneutics می گردد . حکیم ارد بزرگ در جمله ی کوتاه نگرش خود را نسبت به جایگاه مهربانی اینگونه مطرح می کند : ( گیتی را در مهربانی می بینم ) . پس مهربانی قله ، آرمان و توتم حکمت اردیسم است . شاید بگویید توتم فرض درستی از مهربانی نیست بدین منظور به جمله دیگری از حکیم اشاره می کنم : ( رستگاری در مهربانی است ) .
در حکمت اردیسم مهربانی نخستین بینش انسانی و تخیل اولیه Primary Imagination فرض شده است که محور اصلی و قوه خلاقه رشد بشری محسوب می شود و برآیندهای آن در آرامش بشری ، توسعه هماهنگی ها و همکاری های جمعی و در نهایت دوستی بازتاب خواهد داشت .

بیراه نخواهد بود اگر بگویم اردیسم روی دیگر سکه مهربانی است جایی که حکیم ارد بزرگ می گوید : (سوگند به مهر که هیچ اندیشه ایی بی آن توان ایستایی ندارد ) . مهر جوهره حکمت اردیسم است ، باز حکیم ارد بزرگ می فرماید : ( بی هیچ چشم داشتی ، همواره مهربان باش ) .
در کتاب سرخ ستایش های پیوسته حکیم ارد بزرگ از مهربانی به ما یادآوری می کند مهربانی شعار ، برچسب و خواستی دور از دسترس نیست .

به تعدادی از جملات ستایش گونه حکیم ارد بزرگ در کتاب سرخ نسبت به اسطوره مهربانی بنگرید :

(( ماندگارترین نوا ، آهنگ مهربانی است .
مهر و مهربانی درخشش باورهای پاک درون آدمیان است .
پاکترین آرزوها ، در سینه مهربانان است .
آدمیان تنها با مهر ، به یکدیگر گره می خورند .
درازای زندگی در بخشندگی و مهربانی است .
آواز مهربانی از هر سنگ نگاره ای ، ماندگار تر است .
مهربانی گرامی ترین خوی آدمیست .
هیچ دری به روی مهربانان بسته نخواهد ماند .
 مهربان باش تا هرگز تنها نشوی .
مهربانان را باید ستایش نمود .
مهربانان دستان نوازشگر آسمانند .
براستی مهربانان ، فرمانروایان گیتی اند .
جهان مهربان است ، به یاد آر بارش باران را ، که تپش زندگی و مهربانیست .
مهربانان ، سرشت آسمانی و پاک خویش را به نمایش گذاشته اند .
جام زندگی را تنها با می ، مهر و دوستی پر کن . ))

تا اینجای بحث دانستیم حکمت اردیسم مهربانی را یک " ارزش مهم" زندگی می داند عده ایی بر این باور هستند که حکمت اردیسم زاینده "رمانتیسم نو" است . آنها به بطن زندگی حکیم ارد بزرگ هم سرک کشیده اند و می گویند : خود او مدت ها درگیر مقوله هنر بوده است و این در بینش رمانتیک او سهمی بسزا داشته است . اما به این دسته از منتقدین باید گفت : حکمت اردیسم دارای توازنی خاص در درون خود است بخش ها وفرگردهای گوناگون آن یکدیگر را به خوبی مهار کرده و مدیریت می کنند . درست است که مهربانی پهنه اصلی گیتی مطرح می شود اما از مباحثی نظیر : خرد ، محیط زیست ، قانون ، سیاست ، عشق ، بستگان و رسانه ... چشم پوشی نشده است . در تمامی 34 فرگرد یا بخش کتاب سرخ شما در پس هر سخنی ، مهرعمیقی را شاهد هستید و از این روست که در آغاز همین بحث نیز از پوزیتیویسم در حکمت اردیسم یاد کردیم .
اردیسم تکرار متجددانه گذشته نیست درگیر سنت Tradition نیز نشده است و به زبان عامی با تکرار تاریخ موافق نیست همه چیز را در صیقل یافتگی روزافزون می بیند و خردورزی را عامل دوری از بدی ها و زشتی ها می شمارد و از آنجایی که پویش را در تمام ابعاد گیتی می بیند دایره مهربانی را هر آن وسیع تر و گسترده تر حس می کند .
یکی از نقدهای رایج بر حکمت اردیسم بحث عدم قطعیت Indeterminacy است می گویند با رشد علوم انسانی و فاخر شدن بسیاری از بخش های آن نمی توان به قطعیت در یک بخش پرداخت حال آنکه مهربانی در حکمت اردیسم به عنوان یک قطعیت پذیرفته شده است و این رجعت به سنت است ! حال آنکه در سنت ما به فربگی مهربانی آنهم به عنوان "ریشه" و "گرانیگاه"  گیتی مواجه نیستیم اگر هم مهربانی در دوره هایی مطرح بوده چیزی جز پوسته رنگ آمیزی شده توسط اندیشه های گوناگون نبوده است .

پس از مهربانی در حکمت اردیسم که عنصر مسلط Dominant است . شادی بیشترین جایگاه را نصیب خود نموده ، حکیم ارد بزرگ می فرماید : (زندگی پیشکشی است برای شاد زیستن) .
شادی در پنداشت حکیم ارد بزرگ رنگ و بوی اخلاقی دارد : (شادی کجاست ؟ جایی که همه ارزشمند هستند) . رقص و پایکوبی در اردیسم بد و پلید نیست پایکوبی بخشی از بازی انسان و گیتی معرفی می شود و موسیقی و پایکوبی ، بازی مویرگ های هوشمند گیتی در درون آدمی پنداشته می شود . حکیم ارد بزرگ خنده را صدا و پژواکی می داند که جهان فلسفه با همه عظمت خود تا کنون نتواننسته به درستی آنرا ترجمه و تفسیر کند .
شادی در حکمت اردیسم در وهم و ایهام Ambiguity نیست حکیم در وصف شادی جملات شگفت انگیزی دارد جملاتی که به اعتقاد بسیاری از کارشناسان علوم انسانی تا کنون بی بدیل بوده اند :

(( اگر پایکوبی و شادی نباشد ، جهان را ارزش زیستن نیست .
زندگی ، پیشکشی است برای شاد زیستن .
جشن های بزرگ ، انگیزه افزایش باروری و پویایی آدمیان می باشد .
کسی که شادی را پاک می کند ، روان آدمیان را به بند کشیده است .
خنده در پس خود ، رازها در سینه دارد .
خنده راستین زیباست و نوای زندگیست . 
شادی بدون داشتن آزادی ، آفریده نمی شود .
آنکه نگاه و سخنش ، لبریز از شادیست ، در دوران سختی نیز ، ماهی های بزرگتری از آب می گیرد .
خوشبخت آدمیست که پیمانه رندگی اش همواره لبریز از شادیست .  ))

شادی و جشن های بزرگ در حکمت اردیسم دلیلی برای رشد و باروری محسوب می شوند حکمت اردیسم شادی در خیال Fancy را به حرکتی همیشگی و عینی مبدل می سازد .شادی خیالی را خطایی عاطفی Affective Fallacy می شمارد و می خواهد شادی را بروز داده و با بازی و هارمونی گیتی همراه شود .
شادی در حکمت اردیسم همچون رهایی از خویشتن Negative Capability است رهایی که مقصود نهایی خویش را نشان نمی دهد اما می تواند پرواز سرشت بشری برای همراهی با ریتم و ضرب آهنگ متناوب گیتی باشد .
رقص آدمی را همچون بازی برگهای درختان و امواج دریا با ریتم باد و دمادم نفس های جاری موجودات و هوای فرح بخش زندگی می داند . جنبش اردیسم درس همراهی آدمی است با سرشت پاک طبیعی خود . جنبش اردیسم انسان را سلطان جابر و چپاولگر گیتی و هستی نمی شمارد و از آدمی می خواهد به جای جنگ با آن، بخشی از شادی و مهربانی کیهان باشد گیتی فراخی که باید ستایش شود و آن را دوست داشت و با نوای آن رقصید ....